Kruszwica to 9-tysięczne miasto położone na północnym brzegu jeziora Gopło, w samym sercu Nadgoplańskiego Parku Krajobrazowego zwanym też Tysiąclecia. Miasto i znajdujące się tam atrakcje turystyczne są bardzo ważnym punktem zwiedzania Szlaku Piastowskiego, Szlaku św. Jakuba oraz Szlaku Romańskiego. Kruszwica nazywana była legendarną stolicą Państwa Piastów – pierwszych władców Polski.
Najstarsze ślady osadnictwa pochodzą z neolitu – ok. 3900 p.n.e., ok. 500 rok p.n.e. datuje się gród na Półwyspie Rzępowskim. Od VIII w. gród kruszwicki był stolicą plemienia Goplan. W X i XI w. miasto stało się znaczącym ośrodkiem z grodem na wyspie, gdzie rezydowali polscy królowie i książęta. Kruszwica była też siedzibą biskupstwa kujawskiego i kasztelanii kruszwickiej. Herbem miasta jest wizerunek zielonej gruszy – staropolskiego symbolu bogactwa. W 1422 r. król Władysław Jagiełło nadał Kruszwicy prawa miejskie na magdeburskim prawie lokacyjnym.
Symbolem Kruszwicy, a także dziedzictwem historycznym Kujaw jest Mysia Wieża stojąca na Wzgórzu Zamkowym, na Półwyspie Rzępowskim Jeziora Gopło, w miejscu starego grodu. Ta ośmioboczna wieża o wysokości 32 m wzniesiona ok. 1350 r., jest pozostałością kruszwickiego zamku, ufundowanego przez króla Kazimierza Wielkiego. Na szczyt Wieży wchodzi się po 109 schodach. Budowla w środku jest okrągła, a dziury w ścianie są pozostałością po rusztowaniu. Forteca początkowo była jedną z najpotężniejszych w Królestwie Polskim i pełniła funkcję obronną na pograniczu polsko-krzyżackim (do 1466 r., do II Pokoju Toruńskiego), następnie wieża stała się siedzibą kruszwickiego kasztelana i starosty. W 1657 r. Szwedzi zniszczyli zamek a na ścianach budowli po dzień dzisiejszy znajdują się kule armatnie. Na ścianach można dostrzec 14 takich kul, które wykopano u podnóża wieży po restauracji obiektu. W 1895 r. odrestaurowano pierwszy raz zabytek i udostępniono do zwiedzania – dziś stanowi ona wspaniały punkt widokowy na panoramę miasta, Jezioro Gopło – w średniowieczu nazywane „Mare Polonorum” i malowniczą płaszczyznę Kujaw. Gopło wraz z przylegającymi terenami wchodzi w skład utworzonego w 1967 roku Nadgoplańskiego Parku Tysiąclecia – parku krajobrazowego, który ochrania środowisko przyrodnicze oraz naturalne wartości krajobrazu związanego z początkami państwa polskiego.
W ostatnich kilku latach (od 2011 r.) przeprowadzono badania archeologiczne (duże tutaj zasługi obecnego dyrektora Muzeum im. Jana Kasprowicza w Inowrocławiu), wykonano wiele prac: m.in. odnowiono podziemia zamku, które udostępniono do zwiedzania – ekspozycja reliktów grodowych. W piwnicach zamkowych można zwiedzać interesującą wystawę „Na dworze Popiela”, która przybliża zwiedzającym historię średniowiecznej Polski, a szczególnie sylwetkę króla Popiela – legendarnego władcy Polan i Goplan. Ekspozycja składająca się z ucharakteryzowanych manekinów przedstawia m.in.: przygotowania i ucztę u Popiela, oraz kuchnię w czasach średniowiecznych. Do najciekawszych artefaktów archeologicznych, odkrytych na dnie wieży należą: flet z połowy XVII w., klucze do wieży z czasów pruskich, kapsle porcelanowe z browaru w Strzelnie, kilkaset monet z okresu PRL-u, kości zwierząt – zapewne posiłków żołnierzy, a także kości ludzkie. Zdaniem archeologa M. Woźniaka dno wieży było lochem głodowym.
Zbudowano również drewniany most zwodzony, który łączył zamek z miastem. Dawniej poziom Gopła był wyższy o ok. 5 metrów, zatem półwysep na którym dzisiaj znajduje się wieża zamkowa wcześniej był wyspą. Podczas tych ostatnich prac zaznaczono obwód zewnętrznych murów i fragment bramy zamkowej. Dwa lata temu konserwatorzy przeprowadzili również renowację wnętrza wieży, schodów oraz szczyt z punktem widokowym.
Ciekawostki:
W niemieckiej miejscowości Bingen, na wyspie Renu znajduje się podobna wieża do kruszwickiej, nawet ma ona podobną historię. Z tej miejscowości pochodzi benedyktynka, kompozytorka, wizjonerka, mistyczka, uzdrowicielka i reformatorka religijna, czyli św. Hildegarda z Bingen uznawana za doktora kościoła katolickiego.
Z Mysią Wieżą wiąże się legenda o okrutnym królu Popielu, którego w baszcie zjadły myszy. Po raz pierwszy legenda ta została zapisana przez Galla Anonima. Niektórzy historycy uważają, że nazwa wieży pochodzi od rodu Myszków, którzy panowali na tych terenach nad ludem goplańskim.
Natomiast radiesteci uważają, że pod wieżą znajduje się czakram, czyli centrum mocy. Według twierdzeń badaczy tego zjawiska na ziemi występują specjalne miejsca, które odznaczają się szczególnie korzystnym oddziaływaniem na ludzi i różne inne organizmy żywe. Równie silne miejsca mocy znajdują się w Krakowie, Gnieźnie oraz romańskiej rotundzie w Strzelnie.
Aktualny cennik (2021 r.) zwiedzania Mysiej Wieży : bilet ulgowy 8 zł/os. ( dzieci , młodzież szkolna, studenci, osoby niepełnosprawne z opiekunami ) , bilet normalny 10 zł/os. Wycieczki szkolne – na 15 uczestników 1 opiekun gratis , pilot gratis.
Damian Rybak
FOTOGALERIA z Wzgórza Zamkowego w Kruszwicy.
Udostępnij innym na profilach społecznościowych, jeśli przeczytałeś do końca, a nie tylko początek.
Podobało się? Polub stronę na Facebooku, jeśli masz jakieś pytanie – zostaw tam komentarz, a jeśli chcesz się podzielić informacją ze swoimi znajomymi – po prostu udostępnij innym na profilach społecznościowych, za co z góry dziękuję.
O Mysiej Wieży i Kruszwicy możesz także poczytać w następujących moich publikacjach:
Zobacz również pozostały dorobek wydawniczy.
O Mysiej Wieży, atrakcjach Kruszwicy, perłach architektury, zamkach, cudach natury, czy też punktach widokowych będziesz mógł poczytać w przygotowywanej przeze mnie publikacji „Dziedzictwo regionu” …
Żaden fragment niniejszego artykułu, który jest częścią wcześniejszych publikacji autora, nie może być reprodukowany w formie elektronicznej, zapisywany w systemach pamięciowych, systemach fotokopii, nagrań lub innych metodach bez pisemnej zgody właściciela praw autorskich (może być jednak udostępniany na profilach społecznościowych z podaniem źródła – dziedzictworegionu.pl).