Jednym z tzw. ginących zawodów rzemieślniczych, który funkcjonował przez wiele tysiącleci, szczególnie od czasów piastowskich a także w XX wieku był kowal. Ludzie trudniący się tą profesją zajmowali się wykuwaniem różnorakich przedmiotów z metalu. W czasach wojów, rycerzy i szlachty byli to bardzo ważni ludzie i nie do pomyślenia było, że w jakimś miasteczku zabraknie któregoś z nich. Dzisiaj stare kuźnie kowalskie są rzadkością i atrakcją wsi, w której się zachowały. Często ukryte są w cieniach zabudowań gospodarskich, uważa się je za niemy świadek rzemiosła kowalskiego.
Taką miejscowością, gdzie znajduje się zabytkowa kuźnia murowano-szachulcowa z końca XIX w. jest Sucharzewo. Ta niewielka wieś, licząca ok. 120 mieszkańców, położona jest w południowej części gminy Dąbrowa, tuż przy granicy z gminą Mogilno. Sucharzewo (dawna nazwa Suchorzew) powstało w XVII w., przypuszcza się, że w I poł., ale nie zachowały się dokumenty. Wieś została doszczętnie zniszczona przez Szwedów w czasie najazdu szwedzkiego. Wioska i przyległe tereny zostały opuszczone, a ponowna kolonizacja nastąpiła w I poł. XVIII w. Osiedlili się tutaj osadnicy pochodzenia holenderskiego – tzw. „olędrzy”.
Najciekawszą atrakcją Sucharzewa jest pozostałość po dawnej kuźni. Dzisiaj budynek, w którym wykuwano podkowy jest własnością prywatną (dostępny do zwiedzania jedynie zewnątrz). Kuźnia zbudowana została z kamienia, cegły i drewna, na planie dwóch przylegających do siebie prostokątów (jeden zapewne pełnił funkcję kuźni a drugi był budynkiem mieszkalnym). Zabytek jest w nienajgorszym stanie, częściowo otynkowany, a nakrywający go dwuspadowy dach wybiega przed pomieszczenie zakładu (nad budynkiem mieszkalnym dach jest trójspadowy), wspierają go trzy walcowate, kamienne słupy, tworząc niewielką podcień. Nad częścią rzemieślniczą znajduje się użytkowe poddasze. Przypuszczalnie, dawniej wejście główne było charakterystycznie ozdobione – na ścianie były powieszone koła do wozu konnego, chomąta oraz inne narzędzia rolnicze.
Takie kuźnie były niezbędne w każdym regionie, to w nich kowale i ich pomocnicy wyrabiali kute elementy: gwoździe, łańcuchy, sierpy i noże (jeszcze wcześniej miecze) młotki, siekiery, obcęgi, kopaczki, haki i inne narzędzia a przede wszystkim podkowy, którymi podkuwali konie. Surowcem do wyrobu tych produktów, był koks i stare żelazo, sprowadzane z południa Polski, głownie ze Śląska.
Współcześnie powraca profesja kowala artystycznego, który zajmuje się wyrobem ozdobnych bram, balustrad, kwietników i przedmiotów historycznych na potrzeby rekonstrukcji rycerskich. Taki rzemieślnik, w większości przypadków jest miłośnikiem dawnych czasów, bardziej jest to jego pasja niż zawód. Może kiedyś do gminy Dąbrowa powróci takie rzemiosło artystyczne, albo powstanie muzeum techniki związane z wyrobem dawnych, kutych przedmiotów i narzędzi…
Ciekawostka
W Sucharzewie zachował się także dwór z lat ok. 1880-1890, wzniesiony na planie prostokąta, nakryty dachem mansardowym z użytkowym poddaszem. Po obu stronach tzw. fasadowych znajdują się okazałe wystawki zwieńczone neobarokowymi szczytami.
Atrakcje turystyczne w najbliższej okolicy:
- Poewangelicki kościół NMP Królowej Polski w Dąbrowie,
- Drewniany kościół św. Wawrzyńca i dwór w stylu dworkowym w Parlinie,
- Dwór Zdziechowskich w Słaboszewku,
- Głaz narzutowy „Kamienny Dom” w Szczepankowie,
- Źródełko św. Huberta w leśnictwie Niedźwiedzi Kierz,
- Kościół parafialny św. Bartłomieja w Szczepanowie,
- „Aleja Modrzewiowa” w Szczepankowie,
- Klasztor pobenedyktyński i gotycki kościół farny w Mogilnie,
- Stanica wodna i wzgórze św. Wojciecha w Barcinie,
- Zabytkowy pałac Skórzewskich w Lubostroniu,
- Rezydencja pałacowo-parkowa w Młodocinie,
- Jezioro Szmaragdowe w Piechcinie,
- i wiele innych atrakcji, o których wkrótce na portalu dziedzictworegionu.pl
Damian Rybak
Fotogaleria – zabytkowa kuźnia murowano-szachulcowa w Sucharzewie z XIX w.:
Wkrótce kolejne zabytki techniki, dwory i pałace, zabytkowe kościoły, pomniki przyrody, architektura drewniana, miejsca związane z archeoturystyką, perły architektury, cuda natury, skarby kultury oraz turystyczne szlaki z Kujaw, Pałuk i Wielkopolski, a także atrakcje i ciekawostki z regionu, stanowiące niepodważalne dziedzictwo ;), bądźcie zatem na bieżąco korzystając ze strony dziedzictworegionu.pl
Podobało się? Polub stronę na Facebooku, jeśli masz jakieś pytanie – zostaw tam komentarz, a jeśli chcesz się podzielić informacją ze swoimi znajomymi – po prostu udostępnij innym na profilach społecznościowych, za co z góry dziękuję.
Żaden fragment niniejszego artykułu, który jest częścią wcześniejszych publikacji autora, nie może być reprodukowany w formie elektronicznej, zapisywany w systemach pamięciowych, systemach fotokopii, nagrań lub innych metodach bez pisemnej zgody właściciela praw autorskich (może być jednak udostępniany na profilach społecznościowych z podaniem źródła – dziedzictworegionu.pl).
O zabytkach i atrakcjach powiatu Mogilno (gminy Dąbrowa), szczególnie perłach architektury, cudach natury, skarbach kultury czy też zabytkach techniki, archeologii i historii, będziesz mógł poczytać w przygotowywanej przeze mnie publikacji „Dziedzictwo regionu” …
Portal dziedzictworegionu.pl poleca następujące firmy z regionu prowadzące działalność, dla branży turystycznej specjalne zniżki:
