Zastanawiacie się jakich jezior jest w Polsce najwięcej? Tak, dobrze myślicie, zdecydowanie na pierwszym miejscu pod względem liczby i powierzchni zajmowanej przez naturalne akweny wodne znajdują się jeziora polodowcowe. Wskutek erozyjnej działalności lądolodu na terenie naszego kraju powstały tysiące jezior różniące się pod względem powierzchni, głębokości i kształtu. Akweny te powstały 11-12 tys. lat temu, lądolód skandynawski cofając się pozostawił po sobie osady powierzchniowe z licznymi zagłębieniami, które następnie zostały wypełnione wodą. Najwięcej jezior jest na Pojezierzu Pomorskim (47,7 %), później na Poj. Mazurskim (29,1 %), a na trzecim miejscu jest Pojezierze Wielkopolsko-Kujawskie nazywane Poj. Gnieźnieńskim. Natomiast największą jeziornością (stosunek powierzchni jezior do powierzchni całego regionu) charakteryzuje się Pojezierze Mazurskie – 4,1 %. Dzisiejszy artykuł poświęcę jednemu z kujawskich zbiorników.
Jezioro Pakoskie leży na terenie czterech gmin: Janikowo, Mogilno, Strzelno i Pakość; położone jest także na Pojezierzu Gnieźnieńskim w dorzeczu Noteci, łączą się w nim Noteć Wschodnia i Noteć Zachodnia. Zajmuje ono dno wąskiej rynny polodowcowej, pierwotnie miało powierzchnię 754 ha., jednak w wyniku prac hydrotechnicznych, przeprowadzonych w latach 1970-1975, utworzono tzw. Zbiornik Pakoski. Ze względu na niedobór wody w regionie istniała potrzeba budowy zbiornika retencyjnego. Po spiętrzeniu poziom lustra wody podniósł się o 4,5 m, wskutek czego wzrosła wielkość akwenu do 1320 ha. Jego długość wynosi 15,5 km, szerokość – 2 km, a maksymalna głębokość – 19,3 m.
W skład jeziora wchodzą trzy zbiorniki przedzielone groblami (po jednej z nich poprowadzono linię kolejową Poznań – Inowrocław i lokalną szosę z Mogilna do Janikowa, po drugiej przebiega droga nr 255 Pakość – Strzelno). Pierwszym, mniejszym zbiornikiem jest Jezioro Pakoskie Północne (nazywane J. Janikowskim) o powierzchni 281,7 ha, drugim większym Jezioro Pakoskie Południowe (nazywane J. Trląg) zajmujące powierzchnię 464,7 ha (dane według WIOŚ w Bydgoszczy 2013), a trzecim Jezioro Bronisław.
Do jakiego typu jezior zaliczany jest akwen pakoski?
Mianowicie według następujących podziałów Jezioro Pakoskie jest:wg genezy — polodowcowe (rynnowe); wg warunków do rozwoju życia — eutroficzne (wysoko rozwinięte, pełne życia biologicznego); wg relacji z rzekami — przepływowe; wg okresowości — stałe; wg zasolenia — słodkie. Jezioro to ma dobrze rozwiniętą linię brzegową, brzegi są bezleśne. Zbiornik doskonale nadaje się do wędkowania, w jeziorach występują ryby: węgorz, szczupak, okoń, płoć, leszcz, karaś, wzdręga, tołpyga czasami można złowić sandacza, amura, lina i karpia. Najbardziej sprzyjające warunki do wędkowania występują podczas niskiego poziomu wody. Woda nie jest idealnie przejrzysta, latem jak większość jezior zazwyczaj kwitnie. Wędkarze mimo wszystko chwalą to miejsce, mówiąc że jest wyśmienite do uprawiania tego wspaniałego hobby. Sporadycznie można złapać sandacza, dawniej jezioro słynęło z tej ryby, lecz teraz jest go mniej. Obecnie zbiornik jest chwalony ze względu na połowy węgorza, którego złowienie o poranku nie powinno sprawiać kłopotu.
Plaża i kąpielisko strzeżone w Janikowie.
Ośrodek Sportu i Rekreacji w Janikowo przygotował wiele atrakcji na lato nad Jeziorem Pakoskim: funkcjonuje plaża z leżakami i boisko do piłki siatkowej, strzeżone kąpielisko przez ratowników wodnych WOPR, wypożyczalnia sprzętu pływającego, m.in. rowerki wodne i kajaki, dla najmłodszych dzieci otwarty jest Wodny Plac Zabaw z wieloma atrakcjami. Również na terenie tego kąpieliska znajduje się: wyznaczona strefa w wodzie, miejsca dostępne dla osób niepełnosprawnych, kosze na śmieci, WC, tablica informacyjna i regulamin kąpieliska. Długość linii brzegowej kąpieliska wynosi ok. 50 m. Obowiązuje zakaz wprowadzania zwierząt domowych.
Jest również Przystań Żeglarska, którą opiekuje się Klub żeglarski „Kormoran” (organizują kursy pozwalające zdobyć uprawnienia sternika motorowodnego oraz licencje na holowanie narciarza wodnego). Przystań posiada również statek pasażerski „Janek”, który wypływa w rejsy turystyczne przewożąc pasażerów po jeziorze pakoskim (niestety od 2020 r. statek nie pływa).
Więcej informacji dotyczących korzystania z atrakcji i wypożyczalni, oraz aktualny cennik znajdują się na stronach OSiR Janikowo.
Plaża i kąpielisko niestrzeżone w Pakości.
W samej Pakości od kilku lat funkcjonuje również miejsce rekreacji i wypoczynku dla mieszkańców nad jeziorem, które powstało z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie. Plaża i kąpielisko jest niestrzeżone. Jednak dzięki wspomnianej rewitalizacji terenu nad jeziorem do dyspozycji mieszkańców i turystów jest:
- piaszczysta plaża (część trawiasta), kąpielisko niestrzeżone z wyznaczoną strefą kąpieli,
- drewniany pomost, możliwość cumowania sprzętu wodnego przy pomoście,
- strefa sportu i rekreacji na plaży – możliwość gry w siatkówkę lub badmintona,
- plac zabaw dla dzieci i siłownia na wolnym powietrzu,
- wydzielone i zagospodarowane miejsce na grill i ognisko,
- zadaszona wiata w razie niepogody,
- miejsca dla wędkarzy.
W okresie zimowym na plaży prężnie działa grupa „Morsy Pakość” zgodnie ze znanym stwierdzeniem „w zdrowym ciele, zdrowy duch”.
Ciekawostka
Nad Jeziorem Pakoskim funkcjonuje naziemna kolej linowa, która transportuje wapienne kruszywo z kamieniołomu w Piechcinie do zakładu produkcji sody w Janikowie. Kolej towarowa w układzie dwuliniowym ze 164 wagonikami przebywa trasę o dł. 7,18 km z prędkością 8,28 km/h. Więcej informacji wkrótce na moim portalu.
Damian Rybak
Fotogaleria – plaża i kąpielisko niestrzeżone w Pakości.
Fotogaleria – plaża i kąpielisko strzeżone w Janikowie.
Wkrótce kolejne jeziora, atrakcyjne plaże, kąpieliska strzeżone i niestrzeżone z Kujaw, Pałuk, i Wielkopolski, a także atrakcje i ciekawostki z regionu, stanowiące niepodważalne dziedzictwo ;), bądźcie zatem na bieżąco korzystając ze strony dziedzictworegionu.pl
Czytaj także: Przyjezierze – najpopularniejszy ośrodek wypoczynkowy w powiecie mogileńskim.