Broniewice to kolejna atrakcyjna wieś na pograniczu Kujaw i Pałuk, na trasie Szlaku Piastowskiego. Miejscowość leży malowniczo nad Jeziorem Pakoskim, przy drodze wojewódzkiej nr 255 ze Strzelna do Pakości (16,5 km na północ od Strzelna i 6,5 km na południe od Pakości). Wieś, wchodzącą w skład gminy Janikowo (powiat Inowrocław) zamieszkuje ok. 450 mieszkańców, jednak według Narodowego Spisu Powszechnego Ludności może okazać się dużo więcej, gdyż ostatnio nad jeziorem powstaje nowe osiedle domków jedno i dwurodzinnych.
Eklektyczny pałac
W samym centrum Broniewic, tuż przy głównej drodze, po zachodniej stronie od jeziora i drogi znajduje się eklektyczny pałac, któremu warto poświęcić trochę czasu i uwagi. Pałac będący wizytówką tej wsi został zbudowany w 1880 r. dla niemieckiej rodziny von Tschepe. Ferdynand von Tschepe wykupił w 1840 r. zrujnowany polski majątek, wcześniej należący do szlacheckiego rodu Złotnickich.
Piętrową rezydencję wybudowano w stylu eklektycznym, z cegły na granitowych fundamentach. Pałac został założony na planie prostokąta – korpus oraz dwa nieco wyższe, ryzalitowo wystające skrzydła po bokach. Weście główne, zachodnie poprzedza taras ze schodami, które dawniej mogły być bardziej okazałe. Korpus nakryto dwuspadowym dachem, natomiast skrzydła z trójkątnie zwieńczonym ryzalitem dachami czterospadowymi.
Niestety wewnątrz rezydencji, do dziś niewiele zachowało się elementów architektonicznych oraz dawnego wyposażenia. Na szczególną uwagę zasługują niewątpliwie: piękne rzeźbione schody, piece kaflowe, półkolista wnęka z kominem, mahoniowy strop i fresk przy wejściu.
Przypałacowy park krajobrazowy
Wokół pałacu rozciąga się, założony w tym samym czasie (1880 r.) park krajobrazowy o swobodnym układzie i powierzchni 4,7 ha. W parku zobaczymy wiele pomnikowych okazów drzew. Największą naszą uwagę skierujemy zapewne na dwa dęby szypułkowe, jeden w centralnej części w 2010 r. ustanowiono pomnikiem przyrody ma on obwód ok. 475 cm, drugi rośnie blisko bramy o obwodzie ok. 350 cm. Warto także zwrócić uwagę na: buk pospolity o obwodzie ok. 390 cm, dwa cisy pospolite o obwodach ok. 105 i 90 cm, oraz osiem dorodnych lip o obwodach 120-350 cm. W ostatnich latach park został wzbogacony o nowe nasadzenia, m.in. o kasztanowce białe, lipy drobnolistne, klony zwyczajne i ozdobne krzewy. W zacisznym parku pierwotnie pobudowano kaplicę, w której podziemiach mieścił się grobowiec rodziny von Tschepe.
Zespół pałacowy był w ich rękach aż do 1945 r., a ostatnią osobą zarządzającą majątkiem (950 ha ziemi ornej, w tym 100 ha lasu) była córka pierwszego właściciela pałacu. Podczas okupacji hitlerowskiej, w czasie II wojny światowej w majątku pracowali jednocześnie Niemcy, Polacy i Żydzi (ok. 150 osób). W 1944 r. Żydów spotkał tragiczny los – zostali wywiezieni do obozów koncentracyjnych, nie wiadomo ilu z nich przeżyło.
Dalsze losy pałacu
Po wojnie pałac był sierocińcem, jak większości obiektów tego typu. Do dnia dzisiejszego, przez ponad 70 lat (od 1 września 1949 r.) mieści się w nim szkoła podstawowa z oddziałem przedszkolnym. Od 2004 r. patronuje placówce Janusz Korczak, czyli człowiek, który przez całe swoje życie walczył o prawa dziecka. Uczniowie szkoły w Broniewicach mogą być dumni, gdyż uczęszczają do jednej z piękniejszych placówek oświatowych w powiecie inowrocławskim.Budynek pałacu jest od kilku lat remontowany, a wszelkie prace remontowo-konserwatorskie i zmiany projektowe w budynku uzgadniane są z wojewódzkim konserwatorem zabytków.
Atrakcje turystyczne w najbliższej okolicy:
- Pałace i dwory w Janikowie Ostrowie, Czarnotulu, Piechcinie, Lubostroniu, Młodocinie,
- Kościół pw. św. Bonawentury i relikwie krzyża św. w Pakości,
- Kalwaria Pakoska – miejsce kultu Męki Pańskiej,
- Kościoły w Janikowie Ostrowie, Kościelcu Kuj., Trlągu, Strzelcach,
- Romańskie kościoły w Strzelnie i Muzeum,
- „Jezioro Szmaragdowe” i Centrum Nurkowe w Piechcinie,
- Naziemna kolej linowa z Piechcina do Janikowa,
- Stanica wodna i wzgórze św. Wojciecha w Barcinie,
- Romański kościół Imienia NMP w Inowrocławiu, Gotycka Madonna,
- Gotycki kościół farny pw. św. Mikołaja w Inowrocławiu,
- Park Solankowy i Tężnie, Muzeum im. J. Kasprowicza,
- Instytut Prymasa Józefa Glempa, stałe wystawy: solnictwa i Askaukalis,
- „Askaukalis” – prahistoryczna osada w Kruszy Zamkowej,
- i wiele innych atrakcji, o których wkrótce na portalu dziedzictworegionu.pl
Damian Rybak
Fotogaleria – zespół pałacowo-parkowy w Broniewicach:
Zespół pałacowo-parkowy o innej porze roku:
Wkrótce kolejne dwory i pałace, muzea, romantyczne parki, zabytkowe kościoły, pomniki przyrody, architektura drewniana, miejsca związane z archeoturystyką, zabytki techniki, perły architektury, cuda natury, skarby kultury oraz turystyczne szlaki z Kujaw, Pałuk i Wielkopolski, a także atrakcje i ciekawostki z regionu, stanowiące niepodważalne dziedzictwo ;), bądźcie zatem na bieżąco korzystając ze strony dziedzictworegionu.pl
Podobało się? Polub stronę na Facebooku, jeśli masz jakieś pytanie – zostaw tam komentarz, a jeśli chcesz się podzielić informacją ze swoimi znajomymi – po prostu udostępnij innym na profilach społecznościowych, za co z góry dziękuję.
Żaden fragment niniejszego artykułu, który jest częścią wcześniejszych publikacji autora, nie może być reprodukowany w formie elektronicznej, zapisywany w systemach pamięciowych, systemach fotokopii, nagrań lub innych metodach bez pisemnej zgody właściciela praw autorskich (może być jednak udostępniany na profilach społecznościowych z podaniem źródła – dziedzictworegionu.pl).
O eklektycznym pałacu w Broniewicach, atrakcjach powiatu Inowrocław (gminy Janikowo), szczególnie perłach architektury, cudach natury, skarbach kultury czy też zabytkach techniki, archeologii i historii, będziesz mógł poczytać w przygotowywanej przeze mnie publikacji „Dziedzictwo regionu” …
Portal dziedzictworegionu.pl poleca następujące firmy z Broniewic, Pakości, Janikowa oraz regionu prowadzące działalność, dla branży turystycznej specjalne zniżki:
