Tradycja tworzenia Szopek Bożonarodzeniowych wywodzi się z Włoch, gdzie św. Franciszek (założyciel zakonu żebraczego), z okazji Wigilii Bożego Narodzenia zorganizował 24 grudnia 1223 r. pierwszą na świecie żywą szopkę. Została ona umiejscowiona w Greccio, niedaleko klasztoru, w grocie wypełnionej sianem na wysokości 750 m n.p.m. Znajdował się tam naturalnej wielkości żłóbek, żywe zwierzęta (wół i osioł), oraz ludzie odgrywający role Świętej Rodziny. Św. Franciszek zamierzał przybliżyć mieszkańcom tajemnicę zbawienia przez narodzenie Chrystusa.
Tomasz Celano, pierwszy biograf Świętego, pisał:
“Nadszedł dzień radości, dzień wesela. Z wielu miejsc zostali wezwani bracia. Mężowie i niewiasty owej ziemi z radością przygotowywali, wedle możności, świece i pochodnie dla oświetlenia nocy, która błyszczącą gwiazdą oświetliła wszystkie dni i lata. Przybył wreszcie Święty Boży, a znalazłszy wszystko przygotowane, ucieszył się. Przygotowano żłób, kładąc w nim siano, a do groty wprowadzono wołu i osła. Prostota otoczona jest czcią, wywyższone zostaje ubóstwo, zalecona wszystkim pokora, a Greccio staje się jakby nowym Betlejem”.
Pierwsze szopki powstawały przy zakonach franciszkańskich, lecz w krótkim czasie tradycja ta rozpowszechniła się na całe Włochy, Europę, a później świat. W Polsce zapoczątkowana została u schyłku XIII w., wraz z osiedleniem Franciszkanów w naszym kraju. Na ziemiach polskich pierwsza szopka powstała za sprawą Elżbiety Węgierskiej (siostry króla Kazimierza Wielkiego) w romańskim kościele św. Andrzeja w Krakowie. Obecnie szopki cieszą się dużą popularnością, są stawiane we wszystkich świątyniach, a maleńkie w domostwach. Szopka jest symbolem jedności rodziny, ma przypominać o największych wartościach rodzinnych: miłości, wzajemnej trosce, szacunku i pomocy.
Coraz częściej przy budowie szopek w świątyniach wplata się element regionalny czy historyczny. Poniżej prezentuję zdjęcia szopek z Kujaw, Pałuk i Wielkopolski (również nadesłane przez czytelników). Poniżej zobaczymy, że każda z nich jest inna, są one ciekawym źródłem informacji o regionie, w którym się znajdują.
Damian Rybak
Do 2 lutego br. będziemy prezentować zdjęcia Szopek Bożonarodzeniowych z kościołów na Kujawach, Pałukach i w Wielkopolsce, jeśli chcecie by pojawiło się zdjęcie również z Waszej miejscowości to prosimy o wysłanie fotografii na adres redakcji (dziedzictworegionu@gmail.com), oczywiście podpiszemy autora zdjęcia zarówno na profilu fb oraz na portalu dziedzictworegionu.pl, Z góry dziękujemy za nadesłane fotki, oraz za to, że promujecie swoją miejscowość, parafię i kościół.