Dwa tygodnie temu lokalne portale internetowe, prasa i inne media informowały o znalezieniu w Strzelnie, w Domu Kultury przy ul. Gimnazjalnej skarbu, który przez ok. 60 lat był zamurowany w ceglanym filarze. W budynku tym od pewnego czasu trwa remont głównej sali, w której przed laty funkcjonowało kino. W trakcie prac remontowych podczas rozkuwania bocznych filarów natrafiono na ślad kamiennej kolumny. Wykonujący prace budowlańcy ze szczególną ostrożnością, rozebrali ceglany filar, odkrywając najpierw jedną, a później drugą kolumnę wykonaną z piaskowca.
Kiedy zamurowano tak pięknie zdobione kolumny i dlaczego…? Tego dokładnie nie wiadomo, można jedynie przypuszczać na podstawie zachowanych zdjęć, że nastąpiło to na początku lat 60-tych XX w. Budynek Domu Kultury powstał w 1904 r. i pierwotnie mieścił się w nim tzw. „Dom Towarzystw Niemieckich”. Kolumny wykuto w piaskowcu zapewne w pierwszych latach funkcjonowania towarzystw, gdyż na jednym z zachowanych zdjęć z 1910 r. już widnieją.
Przytoczę kilka charakterystycznych cech i faktów dotyczących stylu w jakim wyrzeźbiono owe kolumny:
- kolumny wykonano w stylu jońskim, który pojawił się w Grecji (na Sycylii i w Italii) na przełomie VII i VI w p.n.e. i nawiązywał do budownictwa ludów Wschodu; styl ten cechują: bogate zdobienia kapitelu, lekkość i smukłe proporcje,
- wysokość kolumn wynosi ok. 140 cm,
- profilowana baza (podstawa) kolumny o średnicy ok. 52 cm, oparta jest na tzw. plincie (małej, kwadratowej płytce umieszczonej pod bazą kolumny),
- trzon (środkowa część kolumny) o promieniu ok. 40 cm i obwodzie ok. 128 cm, ozdobiony kanelurami (wklęsłe pionowe wyżłobienia na całej długości trzonu) przedzielone płaskimi listewkami zwanymi stegami; bardzo często występują 24 kenelury (tego nie policzyłem),
- głowica/kapitel (część wieńcząca kolumnę) o wymiarach 66 cm x 49,5 cm, posiada charakterystyczne w stylu jońskim ozdobne woluty (ślimacznice) w kształcie zwiniętych liści, przypominających trochę baranie rogi; ślimaczy kształt woluty wywodzi się z rolowanej nad otworem wejściowym maty,
- powyżej woluty znajduje się abakus o profilowanych krawędziach.
Bieżące informacje na temat remontu i dalszych decyzji dotyczących kolumn, śledźcie Państwo na profilu fb Domu Kultury w Strzelnie, stronie Urzędu Miejskiego i blogu Pana Mariana.
Damian Rybak
Fotogaleria – kolumny wykonane w stylu jońskim, odkryte w Domu Kultury w Strzelnie:
Czytaj także – Strzelno, dziedzictwo sztuki romańskiej w Polsce, kamienne kolumny cnót i przywar.