Ceglany kościół św. Jakuba na pątniczym szlaku do Santiago de Compostela. Fot. Damian Rybak.

Od mogileńskiej Fary rozpoczyna się Wielkopolska Droga św. Jakuba, która prowadzi aż do Głogowa, liczy ona 282 km i zdaniem pielgrzymów można ją przejść w 11 dni. Ten pątniczy szlak reaktywowano w 2006 r., realizując międzynarodowy projekt „Europejskie Drogi św. Jakuba”.  Tak naprawdę Wielkopolska Droga to odtworzony szlak, który w 1563 r. wymieniony został przez Jörga Gaila z Augsburga, jako jeden z trzech szlaków pątniczych łączących Polskę z resztą Europy. Wiódł on przez wiele miejscowości, m.in. Poznań, Leszno, Głogów, Zgorzelec i Żytawę, a wiele punktów na szlaku to w dużym stopniu kościoły pw. św. Jakuba.

Późnogotycki kościół farny pw. św. Jakuba Większego, Ap. w Mogilnie został zbudowany z cegły ok. 1511 r. na skarpie prowadzącej do jeziora, pomiędzy klasztorem a rynkiem. Zbudowano go na miejscu starszej, XII-wiecznej świątyni ufundowanej przez rycerza Zbyluta z rodu Pałuków (pierwsze wzmianki o drewnianym kościele pochodzą z 1145 r.). Uroczystość konsekracji odbyła się dopiero 24 maja 1592 r. Jest to orientowana świątynia z prezbiterium jednoprzęsłowym, trójbocznie zamkniętym. Nawa główna jest trochę wyższa, trójprzęsłowa, z kruchtami. Wewnątrz stropy płaskie z fasetą i ząbkowanym gzymsem, natomiast w zakrystii sklepienie kolebkowe. Pod kościołem znajduje się krypta zamurowana w XIX w.

Wnętrze gotyckiego kościoła pw. św. Jakuba. Fot. Damian Rybak.

Zabytkowe wyposażenie kościoła

Z wyposażenia świątyni warto zwrócić uwagę na cudowny krucyfiks z 1511 r. w centralnej części głównego ołtarza, dwa ołtarze boczne z XVIII w. (Najświętszego Serca Pana Jezusa, Matki Bożej Anielskiej), późnogotycką kropielnicę w kształcie kielicha (XVI w.), drzwi żelazne ze skośną kratownicą i rozetą wykonane w Poznaniu w 1638 r. oraz szachulcową dzwonnicę z XVIII w. przy kościele ze starym dzwonem odlanym w 1580 r. (fundacji opata Jana Gniazdowskiego, proboszcza Pawła Strojnego, burmistrza Tomasza Domagały i wójta Marcina Sławęckiego). Patron parafii – św. Jakub Apostoł, w wyobrażeniu pielgrzyma znajduje się w szczytowej części głównego ołtarza, namalowany na płótnie olejny obraz w złoconej ramie. Natomiast na zewnętrznym murze prezbiterium znajduje się jego popiersie – z pątniczymi atrybutami: laską i glinianą manierką.

Pamiątkowe tablice i grota

W zachodniej kruchcie, którą dobudowano w 1839 r. znajdują się dwie okolicznościowe tablice: poświęcona ks. prałatowi Piotrowi Wawrzyniakowi, który był proboszczem farnej parafii w latach 1898-1910, oraz druga ku czci Prymasa Polski – ks. Kard. Józefa Glempa. Na zewnątrz, od zachodu znajduje się kamienna grota Matki Boskiej z Lourdes, której fundatorką była w 1935 r. Zofia Chojnacka, wdowa po dyrektorze Kasy Chorych w Mogilnie. Warto również zwrócić uwagę na potężną lipę drobnolistną, pomnik przyrody, w bliskości drewnianej dzwonnicy.

Zabytkowa dzwonnica, pomnik przyrody – lipa, oraz kościół farny i grota MB. Fot. Damian Rybak.

Ciekawostki

Na zewnętrznej ścianie świątyni (na kilku cegłach północno-wschodniej przypory prezbiterium) znajduje się najstarszy wypalony ryt herbu Mogilna, z datą „1511” ukończenia budowy kościoła.

W 1883 r. w bliskiej odległości od kościoła i ogrodów, na Jeziorze Mogileńskim wybudowano drewniany Zakład Kąpielowy zwany Łazienkami. Wybudowano go w celu podniesienia higieny mieszkańców miasta i okolicy. Niestety podczas I wojny światowej łaźnia uległa spaleniu.

Atrakcje turystyczne w najbliższej okolicy:

  • Kościół poklasztorny opactwa benedyktynów w Mogilnie,
  • Park miejski, jezioro, fontanna, stary cmentarz komunalny w Mogilnie,
  • Poewangelicki kościół NMP Królowej Polski w Dąbrowie,
  • Żelazny most kolejowy w Żabnie, Kunowie,
  • Historyczno-etnograficzne muzeum w Chabsku,
  • Pałace i dwory w: Wieńcu, Czarnotulu, Szczeglinie, Bronisławiu, Parlinie,
  • Gotyckie kościoły w Kwieciszewie i Gębicach,
  • Drewniany kościół w Strzelcach, Wylatowie, Kamieńcu, Niestronnie, Parlinie,
  • Jezioro i plaża w Wiecanowie,
  • Schrony bojowe z 1939 r. w Bystrzycy przed Mogilnem,
  • Bazylika św. Trójcy, Rotunda św. ProkopaRomańskie Muzeum w Strzelnie,
  • Wieża widokowa i kościół w Dusznie, zabytkowa kuźnia w Wydartowie,
  • Sanktuarium Matki Bożej w Markowicach,
  • i wiele innych atrakcji, o których wkrótce na portalu dziedzictworegionu.pl

Damian Rybak

Fotogaleria – gotycki kościół farny pw. św. Jakuba w Mogilnie:

Wkrótce kolejne zabytkowe kościoły – romańskie, gotyckie i drewniane, zabytki techniki, dwory i pałace, pomniki przyrody, architektura drewniana, miejsca związane z archeoturystyką, perły architektury, cuda natury, skarby kultury oraz turystyczne szlaki z Kujaw, Pałuk i Wielkopolski, a także atrakcje i ciekawostki z regionu, stanowiące niepodważalne dziedzictwo  ;), bądźcie zatem na bieżąco korzystając ze strony dziedzictworegionu.pl

Podobało się? Polub stronę na Facebooku, jeśli masz jakieś pytanie – zostaw tam komentarz, a jeśli chcesz się podzielić informacją ze swoimi znajomymi – po prostu udostępnij innym na profilach społecznościowych, za co z góry dziękuję.

Żaden fragment niniejszego artykułu, który jest częścią wcześniejszych publikacji autora, nie może być reprodukowany w formie elektronicznej, zapisywany w systemach pamięciowych, systemach fotokopii, nagrań lub innych metodach bez pisemnej zgody właściciela praw autorskich (może być jednak udostępniany na profilach społecznościowych z podaniem źródła – dziedzictworegionu.pl).

O zabytkach i atrakcjach powiatu i gminy Mogilno, szczególnie perłach architektury, cudach natury, skarbach kultury czy też zabytkach techniki, archeologii i historii, będziesz mógł poczytać w przygotowywanej przeze mnie publikacji „Dziedzictwo regionu” …

Portal dziedzictworegionu.pl poleca następujące firmy z regionu prowadzące działalność, dla branży turystycznej specjalne zniżki: