Mateusz Kossior (ur. I poł. XVI w. zm. po 1597 r.) to znany wielkopolski malarz i rzeźbiarz późnego renesansu. Był cenionym artystą, a na swojej sztuce dorobił się dużego majątku, tylko w Poznaniu był właścicielem kilku domów. W Poznaniu był starszym cechu malarzy, introligatorów i konwisarzy (1579-1595) W jego twórczości, wyraźnie widać, że był pod wpływem grafiki niderlandzkiej i malarstwa włoskiego.
Do najważniejszych dzieł mistrza Kossiora zalicza się m.in.: tryptyk z Połajewa i Opalenicy z 1585 r. (obecnie w Muzeum Archidiecezjalnym w Poznaniu), „Trójca Święta” z kościoła w Kłecku (obecnie w Muzeum Narodowym w Krakowie), Ołtarz główny i Ołtarz Matki Boskiej Różańcowej w Wągrowcu. Jak będziecie kiedyś w Kłecku niedaleko Gniezna, to koniecznie zajrzyjcie do parafialnej świątyni pw. św. Jerzego i św. Jadwigi, w której znajduje się późnorenesansowy ołtarz główny z 1596 r. w formie tryptyku, wykonany również przez Mateusza Kossiora.
Ołtarz z Kłecka to prawdziwe dzieło sztuki sakralnej w tej części Wielkopolski. Oryginalnie w ołtarzu wspomnianego mistrza znajdowały się cztery obrazy przedstawiające: Zwiastowanie, Narodzenie Jezusa Chrystusa, Pokłon Trzech Króli i Wniebowzięcie NMP. W centralnej części tryptyku znajduje się współpatronka kościoła – św. Jadwiga, natomiast w zwieńczeniu patron – św. Jerzy walczący ze smokiem. W ołtarzu, oprócz bogatej dekoracji snycerskiej można dostrzec dwie rzeźby: św. Piotra i św. Pawła. M. Kossior swoją sygnaturę umieścił za ołtarzem: „Has imagines sculpsit et pinnit Matheus pictor cognomine Kossyor, civis Posnaniensis , anno domini 1596.” Uroczystej konsekracji dokonał sufragan gnieźnieński bp. Jan Gniazdowski herbu Wczele (zm. 1608 r.).
Wiele osób zastanawia się współcześnie jak taki znany mistrz znalazł się w niewielkim Kłecku…? Otóż nie podlega wątpliwości, że w owym czasie sprowadził go pleban Marcin, który wcześniej studiował w Padwie. Wracając z Toskanii, przywiózł do Kłecka rysunki Corneliusa Corta (miedziorytnika, zm. 1578 r.), które mogły być inspiracją dla poznańskiego malarza. Dowodem na to jest poezja plebana kłeckiego, w której wspomina o Corcie.
Prof. Tadeusz Chrzanowski , znany historyk sztuki tak pisał o wielkopolskim artyście malarzu: „Mateusz Kossior w obrazach dla kłeckiego kościoła odwzorowywał grafikę niderlandzką, ale transponował ją na materię malarską o silnym współczynniku tradycji cechowej, na przykład zwieńczenie ołtarzowych obrazów nawiązujące do maswerków”.
Kościół parafialny znajdujący się przy rynku ma sporo innych zabytków sakralnych, które są warte obejrzenia, skrywa też wiele tajemnic i niezbadanych teorii, ale wiedzą o nich podzielę się z Państwem następnym razem 😉
Ciekawostki
Według legendy w tryptyku, a dokładnie na obrazie przedstawiającym trzech króli, znalazł się portret plebana Marcina, który wcielił się w rolę jednego z mędrców. Kossior celowo uwiecznił jego wizerunek, jednak w miejscowości wywołał oburzenie i wielki skandal.
Inna opowieść, przekazywana przez lokalną starszyznę wspomina, że przed kłeckim tryptykiem modlił się dowódca polskiej husarii – słynny Jan III Sobieski. Przypuszczalnie miało to miejsce przed bitwą ze Szwedami.
Warto obejść świątynię z zewnątrz, szczególnie od strony południowej znajdują się liczne dołki wywiercone w cegłach. Te tajemnicze otwory można spotkać na ścianach wielu kościołów w Polsce, głównie w Wielkopolsce (m.in. Pobiedziska), na Kujawach (Gniewkowo, Strzelno, Kruszwica), Mazowszu oraz na Pomorzu.
Co warto jeszcze zobaczyć w okolicy:
- Most kolejowy nad Jeziorem Gorzuchowskim w Kłecku,
- Miejsca Pamięci Narodowej (na Rynku i cmentarzu), poświęcone bohaterskim obrońcom Ziemi Kłeckiej i Ojczyzny w latach 1918-19 oraz 1939-45,
- Grodzisko piastowskie typu pierścieniowego „na Barbarze” z X w. k/Kłecka,
- Kalwaria w Łopiennie – najmniejsza Golgota w Polsce,
- Kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP w Łopiennie,
- Cudowne źródełko “Zdrój Łopienno”, mural powstańczy,
- Sokolniki, szatański głaz „Tarcza Olbrzyma”,
- Pałac w Przysiece, Zakrzewie, Kołdrąbiu, Mielnie,
- Gorzelnia, olejarnia i folwark w Zakrzewie,
- i wiele innych atrakcji, o których wkrótce na portalu dziedzictworegionu.pl
Damian Rybak
Fotogaleria – słynny tryptyk Mateusza Kossiora z kłeckiej świątyni:
Wkrótce kolejne miejsca związane z wyjątkowymi dziełami sakralnymi, zabytkowe kościoły, architektura drewniana, zabytki techniki, archeoturystyka, zamki, dwory i pałace, muzea, pomniki przyrody, perły architektury, cuda natury, skarby kultury oraz turystyczne szlaki z Kujaw, Pałuk i Wielkopolski, a także atrakcje i ciekawostki z regionu, stanowiące niepodważalne dziedzictwo 😉 bądźcie zatem na bieżąco korzystając ze strony dziedzictworegionu.pl
Jeśli podobał Wam się artykuł – nie przechodź obok niego obojętnie 😉 Obserwuj lub polub stronę na Facebooku (zostaw łapkę w górę lub serducho), jeśli masz jakieś pytanie – zostaw tam komentarz, a jeśli chcesz się podzielić informacją ze swoimi znajomymi – po prostu udostępnij innym na profilach społecznościowych, za co z góry dziękuję 😉
Żaden fragment niniejszego artykułu, który jest częścią wcześniejszych publikacji autora, nie może być reprodukowany w formie elektronicznej, zapisywany w systemach pamięciowych, systemach fotokopii, nagrań lub innych metodach bez pisemnej zgody właściciela praw autorskich (może być jednak udostępniany na profilach społecznościowych z podaniem źródła – dziedzictworegionu.pl).
Prawa autorskie związane z witryną internetową dziedzictworegionu.pl podlegają ochronie Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 r. (Dz. U. z 1994 r. nr 24, Poz.83 ze zm.).
Uwaga, uwaga !!! Poszukujemy starych, przedwojennych zdjęć, pocztówek i innych zbiorów, w tym przypadku z Kłecka oraz najbliższej okolicy, a także dotyczących działań wojennych i powstańczych w regionie … 😉 Szczegóły znajdziesz pod linkiem – https://dziedzictworegionu.pl/?p=3848 😉
O wielu zabytkach i atrakcjach możesz poczytać w licznych moich publikacjach, szczególnie o Szlaku Piastowskim ;)
REKLAMA ! REKLAMA ! REKLAMA !
Jeśli chcesz mieć reklamę pod tym artykułem swojej działalności gospodarczej skontaktuj się z naszą redakcją, dla branży turystycznej (hotele, restauracje, przewozy autokarowe, usługi turystyczne itp.) oferujemy specjalne zniżki, a dla pozostałych firm najniższe ceny w okolicy 😉 😉 😉