Zakon Kaznodziejski Dominikanów niedawno obchodził 800-lecie, założony został w 1216 r. przez św. Dominika Guzmána, głównym celem zgromadzenia było głoszenie Słowa Bożego, nawracanie i zbawienie zbłądzonych dusz. Do Polski zakonników sprowadził św. Jacek Odrowąż (ur. 1183 r. w Kamieniu Śląskim), który założył pierwszy klasztor w Krakowie, stamtąd mnisi przybyli do Brześcia. Główny ich dochód stanowiła kwesta związana z działalnością kaznodziejską, opieka książąt kujawskich oraz przychody z nieruchomości: czynsze z trzech młynów, gruntów ziemskich, sadzawek rybnych i wynajmu refektarza na posiedzenia sądów ziemskich. Również okoliczna ludność i wierni związani z klasztorem czynili na jego rzecz darowizny.
Podominikański kościół pw. św. Michała Archanioła to bardzo ważny zabytek Brześcia Kujawskiego. Według Jana Długosza książę Kazimierz Konradowic w 1264 r. ufundował dla dominikanów klasztor, przy okazji hojnie zaopatrzył świątynię w kielichy, ornaty i inne kosztowności. Kościół był wielokrotnie niszczony (szczególnie przez Szwedów) i wielokrotnie przebudowywany, zachowało się jedynie wschodnie skrzydło zajmowane wcześniej przez siostry elżbietanki (które wyprowadziły się z miasta). W 1863 r. (1864) przeprowadzono ostateczną kasatę zakonu dominikanów. Gotycki kościół poklasztorny pw. św. Michała Archanioła pochodzi z II poł. XIV w., wymurowany z cegły. Korpus świątyni trójnawowy, bazylikowy z wydłużonym prezbiterium, od południa czworoboczna kaplica dobudowana w XVII w. Prezbiterium zostało ufundowane przez Zbyluta, biskupa włocławskiego w latach 1364 – 1383.
Wyposażenie i zabytki
Świątynia zawiera liczne formy neobarokowe, wprowadzone po pożarze w latach 1922-1928. W południowej nawie zachował się gotycki portal z II poł. XIV w., częściowo zrekonstruowany, ostrołukowy i profilowany z formowanej cegły (nad portalem umieszczono trzy blendy). W ołtarzu głównym znajduje się manierystyczny obraz Matki Bożej Różańcowej (z 4 ćwierci XVI lub z I poł. XVII w.), malowany na desce z licznymi wotami. Obraz ten był szczególnie czczony przez zakonników, gdyż według legendy, św. Dominik podczas objawienia otrzymał od Matki Bożej różaniec. Pozostałe wyposażenie świątyni pochodzi od XVIII w. do przełomu XIX i XX w. Warto również zwrócić uwagę na boczny barokowy ołtarz, w którym uwagę przykuwa snycerstwo i obraz św. Wincentego Ferreriusza (dominikanina), nazywanego aniołem Apokalipsy.
W otoczeniu świątyni, na ceglanym filarze znajduje się figura MB Nieustającej Pomocy, natomiast pod ścianą kościoła, obok przypory ustawiono głaz przywieziony z okolic Brześcia, na którym siadał prawdopodobnie urodzony tutaj – król Władysław Łokietek.
Według dawnych przekazów i ostatnich badań archeologicznych, w kryptach (pod ołtarzem) podominikańskiego kościoła klasztornego przypuszczalnie pochowano Eufrozynę – matkę Władysława Łokietka. Źródła historyczne podają także, że w podziemiach klasztoru spoczywa Rafał Leszczyński – starosta brzesko-kujawski, świadczy o tym tablica z brązu z herbem Wieniawa.
Ciekawostka
Dominikanie szczególnie na zachodzie Europy, mieli trudne zadanie nawracania i zwalczania szerzących się wśród katolików w tamtym czasie herezji. Buntownicy podważali niektóre fragmenty Pisma Świętego i nauki Kościoła. Mnisi wówczas pełnili funkcje inkwizytorów (urzędników), którzy osądzali osoby podejrzewane o herezję. Popularną wtedy karą, często stosowaną w procesach było spalenie na stosie.
Damian Rybak
Koniecznie przeczytaj – Brześć Kujawski, dawne miasto książąt kujawskich i królów Polski.
Fotogaleria – podominikański kościół pw. św. Michała Archanioła :
Wkrótce kolejne zabytkowe kościoły, zabytki techniki, dwory i pałace, muzea, romantyczne parki, pomniki przyrody, architektura drewniana, miejsca związane z archeoturystyką, perły architektury, cuda natury, skarby kultury oraz turystyczne szlaki z Kujaw, Pałuk i Wielkopolski, a także atrakcje i ciekawostki z regionu, stanowiące niepodważalne dziedzictwo ;), bądźcie zatem na bieżąco korzystając ze strony dziedzictworegionu.pl
O Brześciu Kujawskim i gotyckich kościołach tego miasta możesz także poczytać w następujących moich publikacjach:
Atrakcje turystyczne w najbliższej okolicy:
- Gotycki kościół pw. św. Stanisława Biskupa w Brześciu Kujawskim,
- Kościół pw. Wniebowzięcia NMP – Fara w Radziejowie,
- Kościół klasztorny pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Radziejowie,
- Muzeum Techniki Rolniczej w Redczu Krukowym,
- Grobowce megalityczne w Sarnowie, Wietrzychowicach i Gaju Stolarskim,
- Płowce – miejsce historycznej bitwy z 1331 r.,
- Romański kościół w Kościelnej Wsi,
- Romańska kolegiata pw. śś. Piotra i Pawła,
- Jezioro Gopło, Statek „Rusałka”, Mysia Wieża,
- Grodzisko w Mietlicy,
- Atrakcje turystyczne i zabytki we Włocławku,
- i wiele innych atrakcji, o których wkrótce na portalu dziedzictworegionu.pl
Podobało się? Polub stronę na Facebooku, jeśli masz jakieś pytanie – zostaw tam komentarz, a jeśli chcesz się podzielić informacją ze swoimi znajomymi – po prostu udostępnij innym na profilach społecznościowych, za co z góry dziękuję.
Żaden fragment niniejszego artykułu, który jest częścią wcześniejszych publikacji autora, nie może być reprodukowany w formie elektronicznej, zapisywany w systemach pamięciowych, systemach fotokopii, nagrań lub innych metodach bez pisemnej zgody właściciela praw autorskich (może być jednak udostępniany na profilach społecznościowych z podaniem źródła – dziedzictworegionu.pl).
O gotyckich kościołach w Brześciu Kujawskim, atrakcjach powiatu Włocławek (gminy Brześć Kuj.), szczególnie perłach architektury, cudach natury, skarbach kultury czy też zabytkach techniki, archeologii i historii, będziesz mógł poczytać w przygotowywanej przeze mnie publikacji „Dziedzictwo regionu” …
Portal dziedzictworegionu.pl poleca następujące firmy z regionu prowadzące działalność, dla branży turystycznej specjalne zniżki:
