Siedziba Izby Regionalnej w starej plebani kościoła farnego w Radziejowie. Fot. Damian Rybak.

Kiedy zajedziecie do kujawskiego Radziejowa, leżącego na Szlaku Piastowskim by zwiedzić dwa historyczne kościoły, w których odbywały się sejmiki ówczesnych województw kujawskich: brzesko-kujawskiego i inowrocławskiego; koniecznie zobaczcie zbiory wyeksponowane na starej plebani kościoła farnego pw. Wniebowzięcia NMP w Radziejowie. Tak pisze o miejscowej Izbie Pan Karol Szmagalski:

Siedziba Izby Regionalnej Towarzystwa Miłośników Kujaw od lat mieściła się w lokalu Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej w Radziejowie spełniając funkcje edukacyjno-poznawcze z działaniem na rzecz ocalenia od zapomnienia tradycji i kultury tego regionu, miasta, Kujaw na rzecz mieszkańców Radziejowa i nie tylko.

Od 2017 roku mieści się w starej plebani kościoła farnego w Radziejowie, która w 1882 roku została pobudowana przez ks. Jana Brożka x1 (to dziewiąta lokalizacja). I tu od tego momentu także wiele się dzieje. Omawiane to zostało na ostatnim zebraniu sprawozdawczo-wyborczym jakie miało miejsce w dniu 18 listopada 2023 roku.

Edukacyjna działalność i eksponaty muzealne

Nasza podstawowa działalność to właśnie edukacja w Izbie Regionalnej, w naszym radziejowskim małym muzeum . Dlatego warto obejrzeć nasze eksponaty. Chętnie o nich opowiedzą nasi członkowie, pasjonaci historii, folkloru i kujawskich obyczajów. To zbiory etnograficzne, fotografie, stare druki dokumentujące życie społeczne Radziejowa, skromne, ale ciekawe zbiory archeologiczne. Nasze zbiory, zwłaszcza te, dotyczące historii Radziejowa, są na tyle ciekawe, że korzystają z nich studenci, piszący prace. Ale Izba Tradycji to nie tylko zbiór eksponatów, zgromadzonych w szklanych gablotach. To przede wszystkim miejsce wielu ciekawych spotkań.

Fot. Artur Bujnowski.

Zasadne było wykorzystanie historycznych faktów związanych z Radziejowem w naszym TMK i wiele innych do promocji miasta i powiatu poprzez wydzielenie w nowej lokalizacji pomieszczeń wg tematycznych zagadnień gdzie zgromadzono materiały promocyjne i zgromadzone były ciekawsze eksponaty dotychczas zgromadzone w Izbie Regionalnej naszym „Małym Muzeum”.

Eksponaty są rozmieszczone w pięciu pomieszczeniach:

  • Sala edukacji regionalnej z bogatym księgozbiorem ziemiańskim pochodzącym z dworów Janusza Wildego z Latkowa, Stanisława Stopczyka z Kalinowca i Józefa hrabiego Skarbka z Osięcin, a także księgozbiór regionalny. Są tu także poplenerowe obrazy przedstawiające Radziejów, rzeźby Stanisława Gulczyńskiego, stare zegary, fotografie. W sali odbywają się konkursy, prelekcje, wystawy, lekcje muzealne, zajęcia rękodzieła.
  • Sala druga to Izba kujawska ze sprzętami i przedmiotami związanymi z życiem codziennym- przygotowywaniem posiłków, praniem; są tu naczynia kuchenne, kolekcja fajansu.
  • Sala trzecia to Sień. Są tu sprzęty i narzędzia używane w gospodarstwie domowym i w obejściu- kierzanka, maglownica, nosidła do wody, kolekcja lamp naftowych czy żelazek.
  • Sala czwarta to Alkierz. Pomieszczenie to pełni funkcję salonu. Są tu skrzynie wianne, kufry podróżne, łóżko i kołyska, tradycyjny stół krzyżak i krzesła. Jest tu tzw. „święty kąt”, pod sufitem wiszą pająki. Jest foto-galeria poświęcona Franciszkowi Becińskiemu i Zespołowi Kujawy.
  • Sala piąta to Sala Historyczna. Są tu bogate zbiory dotyczące historii miasta i okolic, eksponaty archeologiczne, znaleziska z okresu II wojny światowej, mapy, numizmatyki, fragmenty macew. 

Izba Regionalna – zwiedzanie

Dni i godziny otwarcia Izby dla zwiedzających: wtorek i czwartek: 10:00-15:00, sobota: 10:00-13:00. Ponadto istnieje możliwość jej zwiedzania po uprzednim telefonicznym uzgodnieniu tel. 530 177 203, 693 589 996, lub e-mail: biuro@tmkradziejow.pl. Zwiedzanie jest bezpłatne.

Fot. Damian Rybak.

Towarzystwo Miłośników Kujaw w Radziejowie i Izba Regionalna mają bogatą historię, o której warto przypomnieć

Zarząd TMK w Radziejowie w 1962 roku uzyskał zgodę ówczesnych władz na prowadzenie działalności kulturalnej i naukowej na obszarze miasta i powiatu radziejowskiego. Polegała ona na gromadzeniu eksponatów z dziedziny kultury i sztuki regionalnej. Członkowie Towarzystwa zdawali sobie sprawę z tego, że przed społeczeństwem Kujaw staje „nowe”, którego celem jest podniesienie poziomu gospodarczego, poziomu pracy ludzkiej, warunków życia oraz ogólnej kultury. Zachowanie dla przyszłych pokoleń tego co było charakterystyczne i najbardziej wartościowe z życia naszych dziadów i pradziadów stało się dlatego tak ważne. Cel, jaki im przyświecał, nie zdezaktualizował sie obecnie. Z inicjatywy Towarzystwa powstała Izba Regionalna, w której gromadzi się do dziś obiekty ilustrujące historię kultury tego regionu.

W tym okresie, tj. w latach 1961-62, dzięki pomocy i życzliwości pana Czesława Dankiewicza, ówczesnego przewodniczącego Miejsko-Gminnej Rady Narodowej, w jednym z pomieszczeń ówczesnego Urzędu Miasta i Gminy, mieszczącego się w Starym Ratuszu, zaczęto gromadzić pierwsze eksponaty dla przyszłego Muzeum Regionalnego w Radziejowie. Ten stan rzeczy trwał do roku 1963/64, kiedy to władze zarządziły opuszczenie lokalu Urzędu, bez wskazania lokalu zastępczego. Jak pisze autor w wyżej wymienionym dwutygodniku „Pomorze”, w artykule „Trudne sprawy powiatowej kultury”, gdyby dyrekcja Zespołu Szkół Mechanicznych w Radziejowie nie wygospodarowała locum dla eksponatów, to wszystkie uległyby zniszczeniu. Tak w bólach powstawała, otwarta w 1970 roku, Izba Regionalna. W nowych pomieszczeniach dokonano rekonstrukcji izby kujawskiej, pozyskując szereg eksponatów dzięki ofiarności i zaangażowaniu członków TMK. Istotny udział w tym mieli: p. dr Galałówna, p. Lech Ciesielski, p. Józef Stachura, p. Józef Surdyk, p. Kamiński oraz liczna młodzież i nauczyciele, jak: pp. E. Pacholski, J. Kuligowski, Janusz Korcz, Jerzy Dębowski i Tadeusz Janiak. Osoby te, sięgając do starych skrzyń, strychów, komórek, przekazywały do Izby Regionalnej stare narzędzia, sprzęt, fotografie, stare dokumenty, dyplomy, numizmaty – chroniąc tym samym znalezione zabytki świadczące o przeszłości tej ziemi. W tym okresie Towarzystwo utrzymywało kontakty z Muzeum Archeologicznym w Łodzi, Muzeum Etnograficznym w Toruniu, szczególnie z b. Dyrektor tegoż prof. Prüfferowa-Znamierowska, z Muzeum Historycznym we Włocławku, reprezentowanym przez p. mgr Hankowską i p. mgr Kociołowicza.

Fot. Damian Rybak.

W 1976 roku na polecenie ówczesnego dyrektora ZSZ w Radziejowie Towarzystwo zostało zobligowane do przeprowadzenia zbiorów Izby Regionalnej z obiektów Zespołu Szkół Zawodowych. Dzięki zrozumieniu i życzliwości rzemieślników radziejowskich ich Dom Rzemiosła w Radziejowie stał się siedzibą Izby Regionalnej i zbiorów muzealnych TMK. W roku 1982 władze miasta i gminy w Radziejowie podjęły decyzję o przeniesieniu siedziby TMK oraz Izby Regionalnej, zbioru Biblioteki Ziemiańskiej oraz historycznych zbiorów muzealnych do pomieszczeń byłego ratusza w Radziejowie, uznając że jest to właściwe miejsce ich ekspozycji. Po adaptowaniu pomieszczeń wystawienniczych ok. roku 1989 (brak wiarygodnych źródeł!) ponownie przeniesiono Izbę Regionalną, zbiory Biblioteki Ziemiańskiej, historyczne zbiory muzealne do pomieszczeń na parterze gmachu Urzędu Miasta i Gminy w Radziejowie, aby następnie, po ponownej adaptacji pomieszczeń na potrzeby wystawiennicze, na przełomie lat 2002/03 przenieść eksponaty i siedzibę TMK na polecenie władz miasta do budynku Biblioteki Miejskiej w Radziejowie. Dnia 23.03.2003 r. Towarzystwo ponownie podjęło działalność wystawienniczą. Tam też do dzisiaj mieści się siedziba TMK oraz mini-muzeum Radziejowa, tj. Izba Regionalna, Biblioteka Ziemiańska, zbiory historyczno-muzealne będące materialnym dorobkiem Ziemi Radziejowskiej.

Dnia 27.03.1967 r. Dyrekcja Technikum Mechanicznego i Zasadniczej Szkoły Zawodowej przekazała Towarzystwu Miłośników Kujaw zbiór eksponatów będących własnością Szkoły. Dnia 14.01.1969 r. Dyrekcja Szkoły przekazała kolejny dar dla TMK – zbiory książek, tzw. „Bibliotekę Ziemiańską”, w której było 201 pozycji polskich, 4 pozycje w języku rosyjskim, 201 pozycji w języku niemieckim i francuskim. Większość tomów opatrzona była ekslibrisami Janusza Wildego (ziemianina z Opatowic) oraz A. Stopczyka (ziemianina z Kalinowca). Dnia 9.03.1993 r. Dyrektor Zespołu Szkół Mechanicznych w Radziejowie mgr Borczyński przekazał do Izby Regionalnej TMK 41 eksponatów muzealnych, w tym mundury, hełmy, szynele, bagnety itd. Szereg darowizn dokonywali kombatanci oraz obywatele miasta Radziejowa, np. p. Szymon Szynkowski, J. Pernak, P. Orczykowski, J. Stachura, L. Ciesielski i inni.

Opracował Karol Szmagalski

Towarzystwo Miłośników Kujaw w Radziejowie

Fotogaleria – Izba Regionalna TMK w Radziejowie:

Fot. Damian Rybak.

Atrakcje turystyczne i zabytkowe obiekty wpisane do rejestru zabytków w najbliższej okolicy:

Wkrótce kolejne muzea, zabytki techniki, pomniki przyrody, zabytkowe kościoły, dwory i pałace, romantyczne parki, architektura drewniana, miejsca związane z archeoturystyką, zabytkowe groby i nekropolie, perły architektury, cuda natury, skarby kultury oraz turystyczne szlaki z Kujaw, Pałuk i Wielkopolski, a także atrakcje i ciekawostki z regionu, stanowiące niepodważalne dziedzictwo 😉 bądźcie zatem na bieżąco korzystając ze strony dziedzictworegionu.pl

Jeśli podobał Wam się artykuł – nie przechodź obok niego obojętnie 😉 Obserwuj lub polub stronę na Facebooku (zostaw łapkę w górę lub serducho), jeśli masz jakieś pytanie – zostaw tam komentarz, a jeśli chcesz się podzielić informacją ze swoimi znajomymi – po prostu udostępnij innym na profilach społecznościowych, za co z góry dziękuję 😉

Uwaga, uwaga !!! Poszukujemy starych, przedwojennych i powojennych zdjęć, pocztówek i innych zbiorów… (w tym przypadku dotyczących kościołów i innych zabytków z gminy Radziejów i sąsiednich gmin, również badań archeologicznych i nieistniejących atrakcji) 😉 Szczegóły znajdziesz pod linkiem – https://dziedzictworegionu.pl/?p=3848 😉

Żaden fragment niniejszego artykułu, który jest częścią innych publikacji autora, nie może być reprodukowany w formie elektronicznej, zapisywany w systemach pamięciowych, systemach fotokopii, nagrań lub innych metodach bez pisemnej zgody właściciela praw autorskich (może być jednak udostępniany na profilach społecznościowych z podaniem źródła – dziedzictworegionu.pl).

Prawa autorskie związane z witryną internetową dziedzictworegionu.pl podlegają ochronie Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 r. (Dz. U. z 1994 r. nr 24, Poz.83 ze zm.).

O wybranych zabytkach i atrakcjach opisywanych na tym portalu, szczególnie perłach architektury, cudach natury, skarbach kultury czy też zabytkach techniki, archeologii i historii, będziesz mógł poczytać w przygotowywanej przeze mnie publikacji „Dziedzictwo regionu” …

Zobacz również pozostały dorobek wydawniczy.

REKLAMA ! REKLAMA ! REKLAMA !

Jeśli chcesz mieć reklamę pod tym artykułem swojej działalności gospodarczej skontaktuj się z naszą redakcją, dla branży turystycznej (hotele, restauracje, przewozy autokarowe, usługi turystyczne itp.) oferujemy specjalne zniżki, a dla pozostałych firm najniższe ceny w okolicy 😉 😉 😉