Zwiedzając Szlak Piastowski w wielu miejscowościach usłyszymy legendy i historie związane ze Świętym Wojciechem, szczególnie w Gnieźnie, Trzemesznie, Strzelnie ale również w Barcinie. Godnym zatrzymania i poświęcenia uwagi miejscem w tej 8-tysięcznej miejscowości – jest legendarne wzgórze św. Wojciecha. Pierwsza pisemna wzmianka o Barcinie w źródłach kościelnych pochodzi z 1325 r. Wówczas plebanem parafii z kościołem pw. św. Wojciecha był ksiądz Tomko. Na niewielkim wzgórzu miała stać pierwsza świątynia, której patron został również patronem miasta. Kościół rozebrano w połowie XVIII w., gdyż był mocno zniszczony, a na jego miejscu ustawiono symboliczny krzyż.
Miejscowe legendy
Zgodnie z legendą w 997 r. św. Wojciech w trakcie wyprawy misyjnej do Gdańska, Prus i Warmii zatrzymał się w Barcinie na odpoczynek. Spoczął przy pagórku na prawym brzegu Noteci zwanym dzisiaj Górą św. Wojciecha i odprawił tam Mszę świętą. Być może nawet przenocował przed dalszą podróżą. W okolicznych lasach czyhało wiele niebezpieczeństw, szczególnie w nocy grasowały wygłodniałe stada wilków. W drodze powrotnej woły lub konie wiozące zwłoki świętego zatrzymały się w tym samym miejscu, nie chcąc iść dalej. Ruszyły dopiero wtedy, gdy na szczycie wzniesienia postawiono krzyż.
Inna z opowieści mówi, że gdy po męczeńskiej śmierci biskupa Wojciecha książę Bolesław Chrobry ogłosił zbiórkę srebra dla wykupienia Jego zwłok od Prusów. Poganie, których biskup miał nawracać i nauczać zażądali od polskiego księcia tyle kruszcu, ile ważyło ciało misjonarza. Akt wykupu – czyli ważenie i wymiana – miał się odbywać właśnie na tym barcińskim wzgórzu. Podczas transakcji zdarzył się cud, otóż gdy na wagę włożono ciało Wojciecha to stało się ono nieprawdopodobnie lekkie. Wykup bezcennych relikwii świętego odbył się za niewielką ilość srebra. Legendarne wzgórze mieszkańcy nazwali ku czci męczennika, a dla uczczenia cudu pobudowano kościół pw. św. Wojciecha.
Mieszkańcy na pamiątkę tych legendarnych wydarzeń usypali kopiec, z którego do dziś rozpościera się piękny widok na panoramę Barcina i okolicę. Góra św. Wojciecha dla lokalnej społeczności miała i ma ogromne znaczenie. W 1933 r. z inicjatywy ówczesnego księdza proboszcza mieszkańcy ufundowali pomnik z figurą Najświętszego Serca Pana Jezusa, wybudowali schody oraz ozdobne balustrady po jednej i drugiej stronie. Pomnik stanowił wotum dziękczynne za odzyskanie niepodległości w 1918 r. Niestety przetrwał zaledwie 6 lat, gdyż został zniszczony przez okupanta w 1939 r. Po II wojnie światowej ponownie na wzgórzu ustawiono krzyż, który wymieniono na metalowy w 1989 r.
W 2012 r. wzgórze św. Wojciecha zostało przepięknie zrewitalizowane, a na samym szczycie góry umieszczono identyczną jak przed laty figurę Najświętszego Serca Pana Jezusa. Pomnik odbudowano przy wsparciu finansowym mieszkańców i władz samorządowych (informuje o tym umieszczona tablica). Na murowanym z kamieni postumencie umieszczono także drugą tablicę z napisem „BOŻE ZBAW POLSKĘ”.
Ciekawostki
Herbem Barcina jest czerwona róża (symbol św. Wojciecha) o sześciu płatkach na białym tle z zielonymi listkami i złotymi otokami. Róża była umieszczona na jednej z pierwszych pieczęci miasta z 1578 r.
W latach 30. XX w. na wzgórzu prowadzono prace porządkowe przed postawieniem na szczycie pomnika. Wykopano wówczas sporą ilość szkieletów ludzkich, a przy okazji znaleziono dużo starych monet z wcześniejszych wieków. Wokół funkcjonującego wtedy kościoła i na wzniesieniu mieszkańcy chowali swoich zmarłych, wykorzystując teren wzgórza jako cmentarz parafialny. Fragmenty ludzkich kości, a nawet szkieletów można odnaleźć na Górze św. Wojciecha jeszcze współcześnie.
Warto zobaczyć w Barcinie: neoromański kościół parafialny pw. św. Jakuba Większego, późno klasycystyczny dwór z poł. XIX w., remizę strażacką – dziś stanica żeglarska (1927 r.), Bank Spółdzielczy (ok. 1900 r.), budynek poczty (pocz. XX w.), mleczarnię (k. XIX w.) i młyn (1900 r.).
Damian Rybak
Fotogaleria – legendarna Góra św. Wojciecha w Barcinie:
Atrakcje turystyczne i przyrodnicze w najbliższej okolicy:
- Stanica wodna w Barcinie, neoromański kościół pw. św. Jakuba Większego,
- Pałac Skórzewskich w Lubostroniu, zabytkowy park pałacowy,
- Łabiszyńska Wyspa Parkowa i Dom Kultury, „Dąb W. Jagiełły”,
- Obielewo, kapliczka z Chrystusem Ukrzyżowanym,
- Rezydencja pałacowo-parkowa w Młodocinie (strażniczka), Grochowiskach Szlacheckich,
- Dwory w: Marcinkowie Górnym, Piechcinie, Parlinie, Chomiąży Szlacheckiej, Broniewicach,
- Jezioro Wolickie, Jezioro Smerzyńskie – akwen z podwójnym dnem,
- Kurhan z epoki kamienia w Złotowie, źródło św. Huberta k. Szczepanowa,
- Drewniany kościół pw. Św. Mikołaja w Gąsawie, Ryszewku, Niestronnie, Parlinie,
- Zabytkowe kościoły w Szczepanowie, Łabiszynie, Ostrowie Janikowie,
- Wenecja, Muzeum Kolei Wąskotorowej, ruiny zamku, kościół Narodzenia NMP,
- Naziemna kolej linowa z Piechcina do Janikowa, kopalnia odkrywkowa wapienia,
- Zalane wyrobisko z Jeziorem Szmaragdowym w Piechcinie,
- Kościół pw. św. Bonawentury i relikwie krzyża św. w Pakości,
- Kalwaria Pakoska – miejsce kultu Męki Pańskiej, grodzisko na jeziorze,
- i wiele innych atrakcji, o których wkrótce na portalu dziedzictworegionu.pl
Wkrótce kolejne atrakcje, zabytkowe kościoły, architektura drewniana, pomniki przyrody, urokliwe jeziora, miejsca związane z archeoturystyką, muzea i regionalne izby, zabytki techniki, dwory i pałace, perły architektury, cuda natury, skarby kultury oraz turystyczne szlaki z Kujaw, Pałuk i Wielkopolski, a także atrakcje i ciekawostki z regionu, stanowiące niepodważalne dziedzictwo ;), bądźcie zatem na bieżąco korzystając ze strony dziedzictworegionu.pl
Jeśli podobał Wam się artykuł – nie przechodź obok niego obojętnie 😉 Obserwuj lub polub stronę na Facebooku (zostaw łapkę w górę lub serducho), jeśli masz jakieś pytanie – zostaw tam komentarz, a jeśli chcesz się podzielić informacją ze swoimi znajomymi – po prostu udostępnij innym na profilach społecznościowych, za co z góry dziękuję 😉
Uwaga, uwaga !!! Poszukujemy starych zdjęć, pocztówek i innych zbiorów (w tym przypdku z Barcina i najbliższej okolicy) … 😉 Szczegóły znajdziesz pod linkiem – https://dziedzictworegionu.pl/?p=3848 😉
Żaden fragment niniejszego artykułu, który jest częścią wcześniejszych publikacji autora, nie może być reprodukowany w formie elektronicznej, zapisywany w systemach pamięciowych, systemach fotokopii, nagrań lub innych metodach bez pisemnej zgody właściciela praw autorskich (może być jednak udostępniany na profilach społecznościowych z podaniem źródła – dziedzictworegionu.pl).
Prawa autorskie związane z witryną internetową dziedzictworegionu.pl podlegają ochronie Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 r. (Dz. U. z 1994 r. nr 24, Poz.83 ze zm.).
Większość publikacji można zakupić w Strzelnie (PTTK, Muzeum, Kancelaria parafialna) i innych punktach na Szlaku Piastowskim.
REKLAMA ! REKLAMA ! REKLAMA !
Jeśli chcesz mieć reklamę pod tym artykułem swojej działalności gospodarczej skontaktuj się z naszą redakcją, dla branży turystycznej (hotele, restauracje, przewozy autokarowe, usługi turystyczne itp.) oferujemy specjalne zniżki, a dla pozostałych firm najniższe ceny w okolicy, szczególnie z okolicy Barcina, Łabiszyna, Pakości i Żnina 😉 😉 😉
